Yêu cầu Phong thủy cho một Nghĩa trang tốt

Núi sông liền dải

Núi sông liền dải, non nước tựa nhau, non xanh nước trong là phong cảnh thiên nhiên tươi đẹp mà tâm hồn ta luôn khát khao, đồng thời cũng là tiêu chí quan trọng để xác định Nghĩa trang chất lượng cao. Trong quan niệm Phong thủy có nói: “Sơn vượng Nhân đinh, Thủy tụ Tài Phúc”, nghĩa là việc lựa chọn Sơn mạch có thể giúp cho con cháu đời sau thịnh vượng, việc lựa chọn Thủy lại có khả năng đem lại tài lộc dồi dào. Đá là xương cốt của Sơn non, Nước là huyết mạch của Sơn non. Bậc Hiền sĩ nặng tình với Non, người Trí dũng tha thiết với Thủy. Nước là khởi nguồn của sự sống, Sơn có Thủy mới có sức sống sinh khí, nếu Sơn không Thủy chẳng khác nào Sơn mất đi linh hồn của mình. Cho nên Phong Thủy có câu: Nơi có Sơn mà không có nước thì không nên chọn làm nghĩa trang, khi quan sát Sơn cần xem xét trước nguồn Thủy. Có thể thấy, “Sơn vượng Nhân đinh, Thủy tụ Tài lộc” là kết luận chuẩn xác mà lại đơn giản nhất trong việc định lượng Phong thủy Nghĩa trang. Một số Lý thuyết Phong thủy xem trọng Lý khí nên nhấn mạnh việc “Tàng phong tụ khí”, cái gọi là: “Phong thủy chi pháp, đắc thủy vi thượng, tàng Phong thứ chi” (trích trong Táng Thư), cho rằng mặt nước các rộng lớn thì khí tụ càng sâu dày, Tài phúc cũng sẽ càng phong phú dồi dào.

Trước sau có tựa, trái phải có bao

“Tả Thanh Long, hữu Bạch Hổ, tiền Chu Tước, hậu Huyền Vũ” rất có thể là câu nói mọi người thường được nghe khi ở Nghĩa trang, đây là cách quy nạp của Phong thủy về địa hình xung quanh Nghĩa trang. Trên thực tế, đây chính là bốn bề được Sơn non bao quanh, ở giữa là vùng lòng chảo rộng lớn, “Huyệt” thường được nhắc tới trong Phong thủy nằm ở chính giữa bồn địa lòng chảo này. Núi vây bốn phía trong Phong thủy thường gọi là “Sa”. Địa hình này cũng được thể hiện trong chữ “Táng葬”, tức phía dưới chữ Táng có chữ廾 (phát âm là Gong), ý là chỉ chắp hai tay cung kính….hai tay chắp lại và khum thành hình một lỗ huyệt lõm giữa, người xưa cho rằng đây là nơi chôn táng rất tốt, cho nên chữ Táng bản thân nó cũng thể hiện được được quan niệm Mai táng chôn cất của người xưa.

Lăng mộ có lưng tựa Sơn, có thể giúp chống chọi với cái giá lạnh thổi từ phương Bắc tới vào mùa Đông (gió mùa Đông Bắc), dãy núi phía trước mặt nên thấp hơn dãy núi tựa lưng phía sau, như thế vừa tôn kính, lại vừa giống với hình ảnh con cháu triều bái. Những núi nhỏ liên tiếp nối nhau giống như rất nhiều người đứng chầu phía trước, thế núi này trong Phong thủy gọi là “Bách quan triều củng” (tức Trăm quan trầu về). Nếu ở giữa nổi lên một Đài bệ có hình dạng như Án thư, Phong thủy gọi tên là Án sơn.

Lăng mộ có lưng tựa Sơn, phía trái là Thanh Long Sơn, phía phải là Bạch Hổ sơn. Núi tựa và núi phải, núi trái tạo thành hình dạng như một chiếc Ghế Thái sư, dòng nước chảy ra từ trong núi như một dải Đai ngọc, chầm chậm mà chảy qua. Viễn Triều cận Án, phía trước mặt là Án thư, phía trước Án là Bách quan triều củng, hội tụ đủ điều kiện tự nhiên, là có thể nhận định đây là một Nghĩa trang cực tốt, an táng xương cốt người đời trước thì người đời sau không Phú thì Quý.

Quanh co uốn khúc

Tứ hợp viện hoặc chùa miếu thời xưa đều không xây tường Bình phong chắn cổng, thời nay khi xây dựng trang trí lại rất xem trọng việc thiết kế sảnh vào. Bình phong và Sảnh vào đều nhờ Phong thủy mà sinh ra, chứ không phải chỉ mang tính thẩm mỹ. Tác dụng của chúng ở chỗ tránh “trực thông”, ngăn tà khí không đi thẳng trực diện vào chính mặt tiền. Vậy thì Nghĩa trang ngăn cản tài khí bằng cách nào? Nguyên lý Phong thủy chủ trương “Trực tức Xung” “Khúc tức Thuận”, đường xá cần uốn khúc, non nước cần quanh co, hiện ra hình dáng uốn uốn lượn lượn. “Đường quanh co dẫn đến nơi thâm sâu” không chỉ có công dụng thực tế như Phong thủy giảng giải, mà có đem lại hiệu quả nghệ thuật độc đáo, ví dụ Kiến trúc Vườn ở Giang Nam đã thể hiện được hiệu quả tâm lý thẩm mỹ này.

Minh đường rộng rãi

Thời xưa, khi có người thành danh, làm Quan hoặc phát tài, người ta sẽ thường đàm luận tới Phong thủy mộ phần tổ tiên của người này, xưng danh là: “Địa linh, Nhân kiệt”. Phong thủy cho rằng Minh đường rộng rãi có lợi cho việc bồi dưỡng nhân tài và phát triển sự nghiệp, do đó vừa muốn “Đăng Sơn thấy miệng nước”, lại vừa muốn “Nhập Huyệt quan Minh đường” . Minh đường chỉ một khu vực bằng phẳng rộng rãi ở phía trước của Huyệt mộ; Minh đường rộng rãi, tràn ngập sinh khí, tương lai sẽ có tiền đồ sáng lạn; ngược lại Nghĩa trang không nên bố trí nằm trong thung lũng chật chội hạn hẹp.

Trở về với tự nhiên

Trong quy hoạch đô thị ngày nay, các nghĩa trang ngày càng cách xa thành thị. Tại sao không ở gần thành thị hơn một chút để khi đi tảo mộ sẽ thuận tiện hơn, và như vậy chẳng phải sẽ nhân văn hơn hay sao? Lẽ nào chẳng phải được những tòa nhà cao tầng bao quanh thì sẽ càng hiện đại hơn? Thực tế chẳng phải vậy, Phong thủy Âm trạch trái ngược với Phong thủy Dương trạch. Người thành thị chủ trương “Nhân xa hợp nhất /Người xe sống chung; Nhân cơ hợp nhất/Người và máy vi tính sống chung, công việc là trên hết, hiệu suất là trên hết, còn Nghĩa trang Mộ phần lại nhấn mạnh tầm quan trọng của thiên nhiên trước nhất “Thiên nhân hợp nhất”.